Ik moest afgelopen week naar het ziekenhuis voor onderzoek. Ik had klachten en wilde daar zorg voor dragen. Ik neig er altijd naar te denken “Stel je niet aan Renate, er is niets aan de hand”, maar ik heb besloten dit jaar beter voor mezelf te gaan zorgen en klachten gewoon serieus te nemen.
Ik zag er eigenlijk best tegenop en was zenuwachtig. De wachtkamer zat vol en op mijn “Goedemiddag samen” reageerde (gelukkig!) één vrouw. De rest bleef lezen in zijn/haar tijdschrift of was druk bezig met zijn/haar smartphone. Met kloppend hart wachtte ik mijn beurt geduldig af. Mijn naam werd op een gegeven moment afgeroepen. Het was alsof er een nummer werd geroepen in de slagerij. Het stak me een beetje. De vrouw die mij naar binnen riep stelde zich niet aan mij voor en ik kreeg geen hand van haar. Ze vertelde mij kort en zakelijk wat er van mij verwacht werd en dat ze me kwam halen. Ik besloot me er aan over te geven dat de dingen gaan zoals ze gaan, maar het deed me niet goed.
Half ontbloot werd ik in allerlei posities gezet en er werden foto’s genomen. De vrouw die de foto’s maakte, deed haar werk. Ik was op dat moment ‘haar werk’. De deur ging open en er kwam iemand binnen lopen. Ik schaamde me voor hoe ik er bij stond. “Zo,” zei de vrouw die de foto’s maakte, “heeft u gelijk de arts ontmoet die de foto’s zo gaat bekijken.” “Ik heb niemand ontmoet,” piepte ik een beetje in mijn onprettige situatie, “er liep alleen iemand voorbij…”
Dit stukje gaat niet alleen over mij. Er wordt vaak zo met ons omgegaan. We worden niet gezien, niet gekend door de ander. Gelukkig was er niets aan de hand met mij. Bij 1 op de 7 vrouwen wel. Dit stukje gaat over empathie.
Ik heb zitten denken hoeveel gelukkiger we zouden zijn wanneer we ons meer zouden betrekken bij de ander. Empathie betekent dat je je voor kunt stellen hoe de ander zich zou voelen. Je heel menselijk kunnen verplaatsen in de situatie van de ander en daar je gedrag aan aanpassen.
De laatste twintig jaar is de empathie in het Westen met 50% gedaald, las ik onlangs… Daar schrok ik van! Maar het zijn niet alleen deze ‘relatiearmoede’ en ons gebrek aan tijd en zorg die een bedreiging vormen voor ons empathisch vermogen. In onze Westerse samenleving speelt ook nog de verheerlijking van onafhankelijkheid. Bij ons overheerst de gedachte dat ieder individu voor honderd procent zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen geluk of ongeluk, dan wel zijn eigen succes of falen. Veel psychiaters en psychologen propageren bijvoorbeeld nog steeds het idee ‘dat je om echt gezond te zijn, je alleen jezelf nodig hebt; dat je geen relaties nodig hebt om gelukkig te zijn.’ Het zou psychologisch ongezond zijn om je eigen geluk te koppelen aan dat van een ander.
Ik geloof juist in het tegenovergestelde! Ik wil geen stukje schrijven over mijn teleurstelling in hoe kil we met z’n allen zijn geworden. Ik wil je graag vertellen dat wanneer we ons meer verplaatsen in de ander en we ons meer betrekken bij de ander, we daar zelf veel gelukkiger van worden! Verbintenis met de ander maakt dat je meer en meer mens gaat voelen. Wist je dat het hebben van sterke relaties het immuunsysteem van mensen versterkt? Dat het je leven verlengt (meer nog dan stoppen met roken)? Dat je sneller herstelt na een operatie? En dat je de kans op depressie en angststoornissen zelfs vermindert?
Waak er daarom voor dat je je empatische kant niet verwaarloost. Weet je hoe je je empathie actief kunt vergroten? Maak eens een praatje met een onbekende, één keer per week. Praat eens met iemand die je niet kent, in de bus, op straat, bij de bakker, in de supermarkt. Luister eens naar wat die ander je te vertellen heeft en probeer je je te betrekken bij die ander. Gewoon…. 1 keer in de week…. Het zit echt in ieder mens om zich van nature behulpzaam op te stellen, als zij zich kunnen identificeren met een ander. :-)